Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft onlangs de allereerste monografie over aspartaam gepubliceerd, waarin het wordt geclassificeerd als mogelijk kankerverwekkend voor mensen (groep 2B) op basis van "beperkt bewijs voor kanker bij mensen, beperkt bewijs voor kanker bij proefdieren en beperkt mechanistisch bewijs".

Deze classificatie geldt niet voor kanker in het algemeen, maar is specifiek voor een enkel type leverkanker dat bekend staat als hepatocellulair carcinoom. Bovendien concludeerde het Gezamenlijk Comité van deskundigen voor levensmiddelenadditieven van de FAO en de WHO (JECFA) dat er onvoldoende reden was om de eerder vastgestelde aanvaardbare dagelijkse inname van 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht te wijzigen.

Het bewijs van het IARC voor een verband tussen aspartaam en leverkanker komt van drie onderzoeken die de consumptie van kunstmatig gezoete dranken onderzochten. Deze onderzoeken omvatten 477.000 volwassenen in 10 Europese landen, 553.000 volwassenen met diabetes in de VS en 934.000 volwassenen in de VS. In alle gevallen werden kunstmatig gezoete frisdranken gebruikt als substituut voor aspartaamconsumptie - de werkelijke aspartaaminname werd nooit direct gemeten.

Een andere belangrijke studie die gebruikt is in de IARC beoordeling was de NutriNet-Santé cohort studie (2022). Deze studie volgde meer dan 100.000 Franse volwassenen gedurende gemiddeld 8 jaar en rapporteerde dat aspartaamconsumptie in verband werd gebracht met een hoger risico op het ontwikkelen van kanker, borstkanker (alleen bij de hoogste consumenten) en aan obesitas gerelateerde vormen van kanker (alleen bij de hoogste consumenten).

Mechanistisch gezien wordt aspartaam na consumptie gemakkelijk gemetaboliseerd in drie moleculen: fenylalanine, asparaginezuur en methanol. Het is methanol dat betrokken is bij leverkanker, omdat het verder wordt gemetaboliseerd tot het DNA-beschadigende mierenzuur. De hoeveelheid geproduceerd methanol en mierenzuur is echter ongelooflijk klein (je krijgt ongeveer zes keer meer uit een kopje appelsap dan uit een kopje frisdrank met aspartaam).

Op basis van de beschikbare gegevens is er geen reden om bang te zijn voor een bescheiden consumptie van aspartaam.